januari 2023
Gelukkend nieuwjaar
Op de nieuwjaarsreceptie van de gemeente Texel kreeg de eilanddichter ook het woord. Ik droeg er dit voor de gelegenheid gemaakt gedicht voor.
GELUKKEND NIEUWJAAR
De dagen rond het nieuw en oud
vragen om blikken. Dat kan, maar waar
begin je dan? Terug brengt oud nieuws:
vlammen bij Joost, de jurk die er twee
bleek te zijn, strandende kotters
aan de kade, nieuwe bestuurders
aan de eindeloze Emmalaan.
Vooruitzien is gissen. Dichterbij
is een pas op de plaats maken, poten
in Texels klei, geaard in de kern van de zaak.
Dat brengt ons vast verder, misschien wel
bij die stip op de einder. Laten we
niet bang zijn voor wat de boer niet kent,
donker in de nacht behouden, elkaar
het licht in de ogen gunnen. Niet
zwartepieten maar vieren wat echt
bij ons hoort en samenbrengt. Natuur
zijn we zelf, wie hierna komt zal dat
beamen. De zee ziet erop toe.
Wat we ook laten en doen, altijd
blijven wij andermans overkant.
Ik wens ons ruimte en rust, in lengte
van dagen, vrede met het verleden
en tezamen een waardenvol jaar.
Fiet van Beek,
eilanddichter
december 2022
Houwes
Eindelijk weer schaatsen op de ondiepe plekken van Waalenburg!
foto: Eckard Boot (Natuurmonumenten)
HOUWES
Vergeelde plaatjes zijn vanaf
hun lijstjes naar de Staart gestapt.
Zwieren, krabbelen, vallen, staan;
het natte blok is spiegelglad.
Glijdend kleuren rode konen
met muts en sjaal de kiekjes bij.
De polder is vol speelnatuur,
maar onder nul van korte duur.
IJsvrij, gras steekt de kop weer op;
geen koek-en-zopie bij De Marel.
Het wordt weer trainen van geduld,
met oude foto’s aangevuld.
Fiet van Beek,
eilanddichter
november 2022
Veteraan
Op 27 november was er een veteranenmiddag in de Texelse bioscoop. Een activiteit waar veteranen voor worden uitgenodigd om met elkaar contact te hebben en zich te verdiepen in een maatschappelijk relevant thema. Dit keer kwam het Veteranen Search Team een presentatie geven. Het (landelijke) team ondersteunt de politie geregeld bij vermissingszaken.
Er stond nog iets bijzonders op het programma: een nieuw Texels biertje werd gepresenteerd. De naam is Grombaard, een in onbruik geraakt woord voor veteraan dat zo weer een nieuw leven krijgt.
Op verzoek van de organisatoren schreef ik een gedicht voor en over de veteranen.
VETERAAN
Een woord met maar twee synoniemen:
grombaard en zij die niet meer dienen.
Heldhaftigheid wordt niet vermeld,
van hun verhalen niets verteld.
Ooit werden zij in vredesnaam
naar brandhaarden uitgezonden.
Ver weg van een gewoon bestaan
moesten zij over grenzen gaan,
met risico’s hun wachten lopen.
Hopend geweld te helpen stoppen,
alert tot in de vingertoppen,
vonden zij maten, kameraden,
verbonden in de strijd. Zij werden
experts in omgaan met verliezen,
volhouders die kunnen doorstaan,
geduldige zoekers en bouwers
van bruggen, betrouwbare vrienden.
Sterk gingen deze mannen, vrouwen
nieuwe mensenmissies aan, maar
Van Dale laat oudgedienden staan.
Fiet van Beek,
Eilanddichter
Ankerplaats – Woontij 75 jaar
Woontij, de woningbouwvereniging van Texel, bestaat 75 jaar. Dat wordt op allerlei manieren en op verschillende momenten gevierd. Op een van die festiviteiten – in Den Helder want ook daar is Woontij actief – droeg ik onderstaand gedicht voor.
75 jaar Woontij
ANKERPLAATS
Het woontij springt al jaren vloed,
de schaarste raakt niet weggeëbd,
de ene golf van meer en meer volgt
op de andere. Veel eerste stenen
zijn al gelegd, een nieuwe stroom
staat als een huis, te huur gezet
in Helders hart en Texels’ Tuunen.
Natuurlijk, om wel te kunnen zijn,
begint het met een dak, wat warmte
en een plek die eigen worden mag.
Hoe je ook heet, vanwaar je ook kwam,
jouw naam op de deur, jouw eiland
van rust, jouw stijl en budget
op een plaats waar je buurten kan.
Daar valt op te bouwen; onnodige
muren trek je niet op, contact
is op te nemen, een proeftuin
te plannen, welkom uit te stralen.
Zonder iets te hoeven leidt groeten
tot ontmoeten en wordt verkennen
herkennen. Die man in de rolstoel,
dat meisje met vlechten, de jongen
op de scooter en die vrouw met
een hoofddoek, samen vormen zij
begane grond en het cement.
Een wijk op peil is niet een lijn
van aangespoelde stenen, maar
het samenspel met mensen die
elkaar dat kopje suiker lenen.
Fiet van Beek,
eilanddichter
Pronkstuk
Een gezonken schip op de Reede van Texel, ergens rond 1650, geeft eeuwen later haar schatten prijs. Het Palmhoutwrak was al bekend om de roodachtige zijden jurk die erin gevonden werd. Maar er was meer. Op 11 november werd de vondst van een tweede jurk onthuld; er bleek ook een bruidsjurk aan boord. Niet wit zoals wij tegenwoordig gewend zijn, maar wel chique. Begin 17e eeuw trouwde je in je allerbeste jurk en in dit geval was dat een jurk met een zilveren hartenpatroon erin verwerkt. Bij kaarslicht een ‘glitterjurk’. Van wie de jurk was?
Vanaf 12 november is de silverdress te zien in de museumkelder van museum Kaap Skil. Het onderstaande gedicht droeg ik voor op de opening van de tentoonstelling.
PRONKSTUK
Net opgevouwen in een kist,
is er een trouwjurk opgedoken;
eeuwen verborgen in een wrak,
alleen door zeevonk bijgelicht.
Helaas, de bruid wordt nog vermist,
haar stand en naam zijn ongewis,
hoewel het zeker is dat zij een rijke
dame was. Heeft zij dit zijdezacht
gewaad in stijl gedragen? En straalde
haar gezicht in deze zilveren glans
of is een heerschap opgedrongen,
werd zij gedwongen schat gemaakt?
Met passie is het kleed geweven,
zelfs harten werden meegegeven
in een doorlopend feestpatroon
van glinsterende liefdesknopen.
Ontworpen voor de hoogtijdagen,
beschermd met kogels en kanonnen
maar toch gestrand, en diep gezonken,
bedekt met vele lagen zand.
Vergane glorie werd het niet,
opnieuw oogst ze bewondering;
de glamour kan nog jaren door.
Maar van de bruid ontbreekt elk spoor.
Fiet van Beek,
Eilanddichter
oktober 2022
Beeldbank
In De Waal staat vlak voor de Waalderkerk sinds enige tijd een bank. Ik woon er tegenover en zie hoe de bank benut wordt door mensen die het dorp passeren. Het is niet zomaar een bank, maar een functioneel kunstwerk van de Amsterdamse kunstenaar Ton Kalle. Hij gaf het de naam ‘Tussen de sterren’ mee. Van hem staat ook een werk langs het fietspad midden in polder Waalenburg. Daar op een laag punt, in de Waal op het bijna hoogste punt. Op 29 oktober is de bank officieel onthuld door de wethouder van kunst en cultuur, Remko van de Belt. Als eilanddichter schreef ik een gedicht voor de gelegenheid en droeg ik het voor.
BEELDBANK
Het was een kunst om op de klinkers
van de kleinste een niet te tillen
bank te plaatsen, die goedkeuring
kon dragen. De grootste trok aan
het langste eind.
Twee keien kwamen thuis om ons
in een te warm klimaat te wijzen
op het ijs dat hier ooit lag, op land
dat niet het onze is, maar hoort
aan wie straks komt.
Drie stenen geven rust aan wie
zijn weg nog zoekt; een hap, een slok,
wat mijmeren. De kerk vooraan,
opzij of op de achtergrond,
net hoe je kiest.
Steenhard polijsten tot er licht
weerkaatst, waardoor je sterren ziet
onder het bladerdak, waardoor jij
recht wil zetten. Dat is een kunst,
echt, hoge kunst.
Fiet van Beek,
Eilanddichter